Ομιλία με θέμα το Trafficking: Ευαισθητοποίηση για πρόληψη

13282

Κυρίες και κύριοι,
Το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης γυναικών, το ονομαζόμενο Trafficking, προσέλαβε ανησυχητικές διαστάσεις τόσο στην Ασία όσο και την Ευρώπη, λόγω των τεραστίων κερδών που αποφέρει. Είναι γνωστό ότι επί αιώνες οι γυναίκες αγοράζονταν, πωλούνταν και κακοποιούνταν σεξουαλικά. Η καταπολέμηση του κυκλώματος είναι ένα πολύ δύσκολο έργο και οφείλουμε να συμβάλουμε όλοι στην εξάλειψή του. Προσωπικά, θεωρώ ότι η εμπορία γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, είναι μια από τις μεγαλύτερες και δυστυχώς επικερδέστερες μορφές δουλεμπορίου. Εμπλέκεται κατά κύριο λόγο το οργανωμένο έγκλημα, ενώ το στηρίζει και το διαιωνίζει εν κρυπτώ ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Η Eλλάδα η οποία πρώτη κατάργησε τη Δουλεία («Συσάχθεια» του Σόλωνος το 594 π.X., Bυζαντινή Aυτοκρατορία, Σύνταγμα του Άστρους το 1823) οφείλει και πάλι να πρωτοστατήσει στην κατάργηση της συγκεκριμένης μορφής δουλείας και στον 21ο αιώνα.
Η διακίνηση των γυναικών παγκοσμίως είναι η τρίτη μεγαλύτερη πηγή εσόδων μετά το εμπόριο ναρκωτικών και οπλών. Τα ετήσια έσοδα στην Ευρώπη ανέρχονται σε 8 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου. Στη διάρκεια ημερίδας που έγινε στη Θεσσαλονίκη (Μάρτιος 2005) με θέμα «Παράνομη Διακίνηση Ανθρώπων: Εφαρμογή του Δικαίου και Διασυνοριακή Συνεργασία», αναφέρθηκε ότι διακινούνται παγκοσμίως από 700.000 έως 2 εκατομμύρια άτομα, ενώ ειδικότερα για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη ο αριθμός κυμαίνεται από 100.000 έως 170.000 άτομα. Το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά σε γυναίκες που κυριολεκτικά πωλούνται κυρίως σε προαγωγούς. Εκτιμάται ότι οι γυναίκες αγοράζονται έναντι 1500 δολαρίων και πωλούνται προς 350 δολάρια την ώρα, δηλαδή καλύπτουν το κόστος της αγοράς μέσα σε 5 ώρες! Μιλάμε πλέον για σεξουαλική δουλεία!
Είναι ένα πρόβλημα που μας γυρίζει πολύ πιο πίσω χρονικά από τον 18ο αιώνα, στην εποχή της δουλείας. Τα   θύματα είναι γυναίκες συνήθως που δεν είναι ιερόδουλες. Θα μπορούσε  στη  θέση τους  να είναι  η αδερφή  μας, η φίλη μας, μια οποιαδήποτε γυναίκα. Τα  θύματα είναι συνήθως 18 – 25 ετών. Είναι γυναίκες που απλώς επιθυμούν να εργαστούν. Στην χώρα τους οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες  που υπάρχουν δεν τους επιτρέπουν την εύρεση εργασίας και γι’ αυτό οδηγούνται στη «μετανάστευση». Μάλιστα δε, γίνεται λόγος και για «εκσυγχρονισμό» του trafficking, εφόσον οι σύγχρονοι δουλέμποροι αγοράζουν και πωλούν έγκυες γυναίκες, περιμένουν να γεννήσουν και μετά τη γέννα πωλούν το μωρό που θα έρθει στον κόσμο, αποφέροντας έτσι πολύ περισσότερα κέρδη στον «σύγχρονο δουλέμπορο».
Οι πιθανότητες που έχει το θύμα να δραπετεύσει είναι πολύ λίγες και είναι σχεδόν αδύνατο να βρει  κάποιον να εμπιστευθεί  και που θα μπορούσε να τη βοηθήσει. Τα δίκτυα διακίνησης, κινούμενα στο ίδιο πεδίο του οργανωμένου εγκλήματος, έχουν απίστευτες διακλαδώσεις όχι μόνο στη χώρα υποδοχής, αλλά και στη χώρα προέλευσης και χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους με κάθε άλλη μορφή οργανωμένου εγκλήματος. Ο εκφοβισμός, οι ξυλοδαρμοί, η ψυχολογική κακοποίηση και η σωματική βία δεν αφήνουν περιθώρια διαφυγής. Ο συχνός υποχρεωτικός εθισμός των θυμάτων αυτών στα ναρκωτικά, είναι μια άλλη πτυχή του προβλήματος που σκοπό έχει την εξάρτηση του θύματος από το δίκτυο του οργανωμένου εγκλήματος. Η αναμενόμενη βοήθεια είναι σχεδόν ανύπαρκτη, καθώς τα θύματα δεν γνωρίζουν ικανοποιητικά ή καθόλου τη γλώσσα ή και δεν ξέρουν από πού και πώς να ζητήσουν βοήθεια. Τα περισσότερα από αυτά είτε έχουν μπει λαθραία στη χώρα είτε έχει γίνει παρακράτηση των διαβατηρίων τους από τους δουλεμπόρους.
Η αλλαγή των παραδοσιακών μορφών οικογένειας, µε ολοένα και περισσότερες γυναίκες να αναλαμβάνουν την ευθύνη των παιδιών τους μόνες τους, ή την ευθύνη διατροφής ολόκληρης της οικογένειας, αποτελεί έναν παράγοντα που μας δείχνει το νέο δυναμισμό της γυναίκας. Κάποιες φορές δυστυχώς αυτές οι γυναίκες οδηγούνται στη μετανάστευση που οδηγεί στη διακίνηση, προκειμένου να ζήσουν τις οικογένειές τους. Όμως, χωρίς τη σωστή πληροφόρηση πολλές γυναίκες, κυρίως νεαρής ηλικίας, παρασέρνονται στην παράνομη μετανάστευση µε την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος.
Ένα πολύ σημαντικό θέμα που θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας είναι η σύνδεση και εξάπλωση του HIV/AIDS και των σεξουαλικά μεταδιδόµενων νοσημάτων με το trafficking. Οι συνθήκες σκλαβιάς που επικρατούν δεν επιτρέπουν την λήψη μέτρων για την προστασία της υγείας των θυμάτων, καθώς δεν είναι σε θέση να απαιτήσουν ασφαλή σεξουαλική επαφή. Τα θύματα της σωματεμπορίας σχεδόν ποτέ δεν έχουν πρόσβαση σε ιατρική βοήθεια, και συχνά υποβάλλονται σε αναγκαστικές εκτρώσεις υπό παράνομες και επικίνδυνες συνθήκες. Δεν υπάρχουν όμως συγκεκριμένα στοιχεία για τον αριθμό των θυμάτων που έχουν AIDS ή τον αριθμό που είναι σε κίνδυνο να μολυνθεί από τη νόσο.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της UNICEF, ένα περίπου εκατομμύρια παιδιά προωθούνται κάθε χρόνο στην πορνεία. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔOM) εκτιμά ότι μόνο κατά το έτος 2000 περίπου 700.000 γυναίκες προωθήθηκαν με εξαναγκασμό, εξαπάτηση ή εξαγορά στην πορνεία σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ τουλάχιστον 300.000 γυναίκες από την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη προωθήθηκαν από τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος στην πορνεία σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, 85.000-90.000 εκ των οποίων στη χώρα μας. Το 72% των γυναικών που διακινούνται παράνομα πωλούνται και αγοράζονται τουλάχιστον τρεις φορές. Από τις παράνομες αυτές «επιχειρήσεις» του οργανωμένου εγκλήματος υπολογίζεται ότι κατά το έτος 2000 προέκυψαν σε παγκόσμιο επίπεδο οικονομικά έσοδα ύψους περίπου 2,4 τρισεκατομμυρίων δραχμών (7 δισεκατομμυρίων ευρώ).
Όλα όσα ανέφερα μέχρι τώρα, που δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, πρέπει να ευαισθητοποιήσουν την πολιτεία και να ενταθούν οι μηχανισμοί ελέγχου για την προστασία των θυμάτων. Θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο να τιμωρούνται τα θύματα για παράνομη πορνεία, αλλά και παράνομη είσοδο ή παραμονή στη χώρα και να µην τιμωρούνται οι υπαίτιοι της παρανομίας των θυμάτων, αυτοί που εν γνώσει τους χρησιμοποιούν θύματα διακίνησης. Πιστεύω ότι η διακίνηση γυναικών συνιστά ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα που πρέπει άμεσα να επιλυθεί.
Γι’ αυτό, οφείλουμε να συμβάλλουμε δραστικά και να ληφθούν πρόσθετα και αυστηρότερα μέτρα στην απαγόρευση δημοσίευσης έντυπων ή ηλεκτρονικών αγγελιών που προωθούν την καταναγκαστική πορνεία και συμβάλλουν στην καθημερινή επαφή της κοινωνίας και ιδιαίτερα των νέων µε την ύπαρξή της και στη νομιμοποίηση της. Ιδιαίτερη σημασία για την καταπολέμηση του φαινόμενου της Διακίνησης Γυναικών, είναι πάνω απ’ όλα η σωστή ενημέρωση των γυναικών, καθώς και η πρόληψη, η προστασία των θυμάτων και η δίωξη του παράνομου κυκλώματος.
Κάποια βήματα έχουν γίνει που μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι. Αναμφισβήτητα οι νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως ο νόμος 3064/2002,  είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση των παράνομων δραστηριοτήτων και μάλιστα όταν αυτές έχουν προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Θα συμφωνήσουμε όμως όλοι ότι οι νομοθετικές προβλέψεις από μόνες τους δεν αρκούν για την πάταξη εγκληματικών συμπεριφορών αλλά απαιτείται διαρκής επαγρύπνηση, κατάλληλη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που θα διευκολύνουν στην επίτευξη του σκοπού μας, δηλαδή την πάταξη του trafficking.
Ο δρόμος όμως είναι ακόμα μακρύς και ακανθώδης. Για να αντιμετωπίσει η κάθε χώρα αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να οργανωθεί κατάλληλα. Το ζητούμενο είναι να δίνονται πρόσθετες ευκαιρίες στις γυναίκες-θύματα και να υπάρξει ενημέρωση, συμβουλευτική υποστήριξη, εκπαίδευση, επαγγελματικός προσανατολισμός, προώθηση στην απασχόληση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Το μεγάλο ζήτημα είναι το ίδιο το θύμα να ζητήσει βοήθεια και σε αυτή την κατεύθυνση σημαντικό ρόλο παίζουν οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, οι οποίες έχουν γραμμές SOS, παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη κλπ.
Πρώτη μας επιδίωξη είναι η ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση του κοινού για το σύγχρονο αυτό φαινόμενο της παράνομης διακίνησης και εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση, με χρησιμοποίηση πάσης μορφής βίας, με βιασμούς, απάτες, στέρηση ελευθερίας και τροφής, χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών κ.λπ. Παράλληλα, η δημιουργία ξενώνων με ασφαλή προστασία των θυμάτων και πάσης φύσεως ψυχολογική, υλική και ηθική στήριξη, μέχρι την κοινωνική επανένταξη των θυμάτων του trafficking ή την ασφαλή επιστροφή στις πατρίδες τους, απ’ όπου ξεκίνησαν για μια καλύτερη ζωή στη χώρα μας. Eνημέρωση των «πελατών», ότι η πράξη τους είναι υποτιμητική για τη δική τους προσωπικότητα, αλλά και αξιόποινη, τόσο ως προς τις εξαναγκαστικώς εκδιδόμενες γυναίκες και παιδιά, όσο και ως προς τις συζύγους τους, όπου χρησιμοποιούν την ίδια βία, αλλά μεταδίδουν και αφροδίσια νοσήματα. Kαι επίσης έναντι των ανηλίκων μελών της οικογενείας τους, που υφίστανται τις συνέπειες της βίας, την οποία με τη σειρά τους θα αναπαράγουν στο μέλλον, στις δικές τους οικογένειες.
Το έργο είναι σίγουρα δύσκολο, όπως είναι πάντοτε όταν πρόκειται να αποκαταστήσουμε και να διαφυλάξουμε θεμελιώδη δικαιώματα, όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση. Προσωπικά καταγγέλλω το εμπόριο των ανθρώπων και συγκεκριμένα των γυναικών, εφόσον είναι μία από τις απειλές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το κλειδί του προβλήματος είναι η απομάκρυνση των θυμάτων από τα χέρια αυτών που τα κρατούν αιχμάλωτα, καθώς και η παροχή σωματική και ψυχολογικής ασφάλειας στα θύματα. Γι’ αυτό οι ελληνικές αστυνομικές και δικαστικές αρχές χρειάζονται περισσότερο αποτελεσματικούς μηχανισμούς ελέγχου, που θα αναγνωρίζουν και θα προστατεύουν αυτά τα θύματα, ειδικά όταν συλλαμβάνονται ως παράνομοι μετανάστες. Η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση είναι διεθνές πρόβλημα. Η επίλυσή του θα πρέπει να τοποθετηθεί πάνω από εθνικές κυβερνήσεις και εθνικά σύνορα. Το γεγονός ότι μπορεί τα θύματα να μην ζητούν τη συνδρομή της αστυνομίας, των αρμόδιων αρχών ή των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, δεν σημαίνει ότι συναινούν στο πρόβλημα. Το πιθανότερο είναι ότι δεν μπορούν ή δεν έχουν τις γνώσεις να ξεφύγουν από τον καταπιεστικό αυτό κύκλο. Οι διακινητές τους, τους αντιμετωπίζουν ως εμπορεύματα που αγοράζονται και πωλούνται. Είναι όμως άνθρωποι. Ας τους φερθούμε, λοιπόν, ως ανθρώπους, με την αξιοπρέπεια που τους αξίζει.

Σας ευχαριστώ.