Ομιλία στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων για το Νομοσχέδιο Τουρισμού επί των Αρθρων (03/07/2013)

8396

ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 3-7-2013

Στο σχέδιο νόμου του τουρισμού, το οποίο δεν έχει μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική, βλέπουμε τρία πράγματα.
Πρώτον, να πριμοδοτούνται μεγάλες επιχειρήσεις χωρίς να λαμβάνονται, ίσως, υπόψη αρκετά, οι περιβαλλοντικές μελέτες, ενώ αντίθετα υποβαθμίζεται οι μικρομεσαίες και οι οικογενειακές επιχειρήσεις. Δεύτερον, έρχονται ρυθμίσεις που αναιρούν ή συμπληρώνουν παλαιότερες νομοθετικές διατάξεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις παρούσες ανάγκες και απαιτήσεις, προκειμένου να αποτελέσει ο τουρισμός αιχμή του δόρατος στη συνολική προσπάθεια και ανάπτυξη και τρίτον, απαξιώνεται και αποδυναμώνεται ο ΕΟΤ.
Στο άρθρο 1, προωθείτε το λεγόμενο “all inclusive”, δηλαδή, τον οργανωμένο υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων, που εκτός από τον τουρισμό-αναψυχή, βάζει μέσα στο πακέτο και οτιδήποτε άλλο εξυπηρετεί το σύνολο των αναγκών του τουρίστα. Τί σημαίνει πρακτικά αυτό. Ο τουρίστας δεν ξοδεύει τίποτα έξω από τον οργανωμένο υποδοχέα, τίποτε δεν περισσεύει για τους μικροεπιχειρηματίες των γύρω περιοχών. Αυτό συνιστά πλήγμα για την τοπική οικονομία, για την τοπική απασχόληση και αλλοιώνει τη συνολική εικόνα και τον χαρακτήρα της τοπικής φιλοξενίας και εξυπηρέτησης των τουριστών.
Στο άρθρο 2, αναγνωρίζεται η δυνατότητα να βρίσκεται εντός του γηπέδου εκμετάλλευσης από την πλευρά του οργανωμένου υποδοχέα μια περιοχή, αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος σε έκταση δασικού χαρακτήρα. Αυτό από μόνο του είναι άκρως προβληματικό. Γράφεται στο νομοσχέδιο ότι θα αξιολογούνται οι συνέπειες της επένδυσης στους ιστορικούς, αρχαιολογικούς χώρους και στα δάση. Κάτω από ποια διαδικασία όμως; Γιατί δεν την αναφέρετε; Γράφεται ότι θα εξετάζεται η συμβατότητα ανάμεσα στο χώρο και την επένδυση. Πώς και από ποιόν; Επιτρέπονται ασάφειες και αδιευκρίνιστα σημεία, όταν μιλάμε για ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους ή για δάση; Χρειάζεται μια αποσαφήνιση εδώ.
Στο άρθρο 2, βλέπουμε υπερβολές και ότι και σε ό,τι αφορά τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, όπου τους παραχωρείτε ότι θέλουν. Μαρίνες, γήπεδα του γκολφ, συνεδριακά κέντρα, ιαματικά λουτρά, spa, καταδυτικά κέντρα. Ξενοδοχεία τεσσάρων και πέντε αστέρων μπορούν να απολαμβάνουν όλα τα προνόμια για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα. Τους δίνετε η δυνατότητα για διάνοιξη δρόμων εντός δασών και όλοι μπορούμε βέβαια να καταλάβουμε εδώ, ότι όταν δίνεις τα πάντα στους μεγάλους επιχειρηματίες, από την άλλη μεριά οδηγούνται όλο και πιο πολύ στο περιθώριο οι μικροί ιδιοκτήτες και οικογενειακές επιχειρήσεις.
Στο άρθρο 3, βλέπουμε να περιγράφονται τα «condo hotels». Στην ουσία μιλάμε για εκμίσθωση, πώληση κατοικίας μέσα σε ξενοδοχείο. Εδώ είπατε ότι θα κάνετε κάποια ρύθμιση, περιμένουμε να τη δούμε. Έτσι, όμως, όπως είναι, φαίνεται ότι απαξιώνεται η ξενοδοχειακή επένδυση και υποδομή, εφόσον νοθεύετε η χρήση και εκμετάλλευσή του και αυτό βέβαια, είναι καταστροφικό για τους μικροϊδιοκτήτες που έχουν ακίνητα για ενοικίαση ή πώληση στα ίδια μέρη. Ο λεγόμενος αθέμιτος ανταγωνισμός.
Υπερβολές βλέπουμε και στο άρθρο 4, για τους Π.Ο.Τ.Α.. Δεν σημαίνει ότι είμαστε αντίθετοι με τέτοιου τύπου επενδύσεις, ειδικά όταν έχουμε το παράδειγμα της Μεσσηνίας. Από την άλλη πλευρά, όμως, να επιτρέπεται κατ’ είδους παρέμβαση, προκειμένου να επιτυγχάνεται η λειτουργική ενοποίηση ενός Π.Ο.Τ.Α. είναι κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος.
Στο άρθρο 5, αν εφαρμοστούν όλα όσα αναφέρονται, δεν θα βλέπουμε πλέον, άμμο και βότσαλα στις παραλίες, παρά μόνο ξενοδοχειακά τουριστικά έργα και κατασκευές, σχεδόν μέχρι εκεί που φτάνει το κύμα.
Στο άρθρο 8, θα πρέπει να προβλέψει την μια μεταβατική περίοδο, όσον αφορά την ηλεκτρονική υποβολή για τις άδειες, γιατί για παράδειγμα στα μικρά νησιά, όπως σας προανέφερα Κάσσος, Χάλκη κ.λπ., αυτές οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που κατέχουν ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι χρειάζονται χρόνο προσαρμογής και εξοικείωσης.
Από το άρθρο 9 έως το 13, υπάρχει ρύθμιση θεμάτων ειδικών τουριστικών υποδομών. Το παρόν νομοσχέδιο έρχεται να συμπληρώσει κενά σε ρυθμίσεις και διατάξεις του ν.4070/2012. Να διευκολύνει τους τουριστικούς λιμένες που υπήρχαν, να τους εκσυγχρονίσει, να χορηγεί άδειες λειτουργίας, να λύνει λειτουργικά προβλήματα. Παρόλα αυτά όμως, για τους τουριστικούς λιμένες που είναι τώρα πια είναι στην ευθύνη του ΤΑΙΠΕΔ έχουν σταματήσει ήδη δύο διαγωνισμοί και έχει δημιουργηθεί μια πολύ μεγάλη αναστάτωση. Ένα άλλο πρόβλημα, πού πιστεύω πως μπορεί να προκύψει στη συνέχεια, είναι το όριο 5 μιλίων, όσον αφορά τις αστικές περιοχές. Για παράδειγμα, έχετε αυτό το όριο, αλλά τί γίνεται με το Φλοίσβο, τον Άλιμο, τη Γλυφάδα; Δεν έχουν τα 5 μίλια. Αυτό το όριο των 5 μιλίων στις αστικές περιοχές θα πρέπει, ίσως, να το βγάλετε.
Ερχόμαστε στο άρθρο 14, 15, 16. Εδώ είμαστε κάθετα αντίθετοι. Μεταφέρεται την Ειδική Υπηρεσία Αδειοδότησεων από τον ΕΟΤ στο Υπουργείο και λέτε ότι θα ρυθμίσετε τα θέματα που αφορούν αυτή τη μεταφορά με Υπουργική Απόφαση που θα εκδοθεί εντός 5 μηνών και ότι είναι αναγκαίο. Εδώ, παίρνετε μια αρμοδιότητα από τον ΕΟΤ, την οποία εκτελεί με επιτυχία ο Οργανισμός με βάση την εμπειρία και την τεχνογνωσία του έμψυχου δυναμικού του και τη μεταφέρεται στο Υπουργείο. Στον ν.4002/2011, παράγραφος 4, αναφέρετε ότι στη καινούργια υπηρεσία θα πρέπει να αξιοποιήσετε προσωπικό του ΕΟΤ και μετατάξεις από το Δημόσιο, τους ΟΤΑ, ΝΠΔΔ κ.λπ.. Στον ν.4070/2012, όμως, δεν αναφέρεται πουθενά το προσωπικό του ΕΟΤ, ενώ αναφέρονται όλα τα υπόλοιπα. Αυτό θα πρέπει να το δείτε, εάν έχει γίνει σκόπιμα ή αν έχει παραληφθεί. Τί θα κάνετε; Παίρνετε από τον ΕΟΤ αυτή την αρμοδιότητα, οι οποίοι όμως έχουν την εκτελεστική αρμοδιότητα ακόμη και τώρα, αφού έχουν αυτή την εμπειρία και τεχνογνωσία και έτσι δημιουργούνται και δυσλειτουργίες, γιατί όπως και οι ίδιοι περιγράφουν στο υπόμνημά τους, αυτό που επί της ουσίας λένε είναι, ότι η μεταφορά της ΕΥΠΑΤΕ από τον ΕΟΤ στο Υπουργείο Πολιτισμού θα διασπάσει τις αδειοδοτικές αρμοδιότητες, με αποτέλεσμα άλλες τουριστικές επιχειρήσεις να αδειοδοτούνται από τις περιφερειακές υπηρεσίες τουρισμού του ΕΟΤ και άλλες από την Ειδική Υπηρεσία Αδειοδοτήσεων μέσα από το Υπουργείο. Άρα θα δημιουργηθεί μεγάλη σύγχυση στους υποψήφιους επενδυτές.
Στο άρθρο 15 και 16, μιλάτε για αναστολή γραφείων του ΕΟΤ στο εξωτερικό. Κάτω από ποιά διαδικασία και με ποιά μελέτη; Με τί είδους στάθμιση προτεραιοτήτων; Δεν θα έπρεπε να αναφερθεί κάτι σχετικό; Παρουσιάζετε πρόσληψη τουριστικών ακολούθων εκεί δεν υπάρχουν γραφεία του ΕΟΤ, λέτε. Για ποιο λόγο αυτοί οι ακόλουθοι να είναι νέες προσλήψεις; Δεν υπάρχουν στελέχη του ΕΟΤ από τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης που θα μπορούσαν να έχουν αυτά τα καθήκοντα, τη στιγμή που σήμερα είναι αποσπασμένα σε άλλες υπηρεσίες με αλλότρια καθήκοντα.
Βλέπουμε ότι στο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής αποκεφαλίζονται και δημόσιοι υπάλληλοι, έτσι θα ήταν καλό να το δείτε γιατί θα προσλαμβάνονται και άλλοι υπάλληλοι. Είχα ζητήσει να κληθεί ο Σύλλογος Υπαλλήλων Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, αλλά δεν κλήθηκαν για να αναφέρουν τις απαραίτητες αντιρρήσεις τους, για τις δυσλειτουργίες που θα δημιουργηθούν. Θα προσέλθουν άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με τον ΕΟΤ, θα προσλαμβάνονται από τους κατά τόπους προϊστάμενους των διπλωματικών υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών, εποπτευόμενοι από το Υπουργείο Τουρισμού, αλλά δεν θα έχουν σχέση με τον ΕΟΤ. Αυτό που θα έπρεπε ίσως να γίνει και που προτείνουν, είναι εκεί που δεν υπάρχουν γραφεία του ΕΟΤ, να υπάρχει μέσα στην πρεσβεία ένα άτομο από τον ΕΟΤ, δηλαδή άνθρωποι που θα έχουν τα προσόντα για να ασκούν αυτά τα καθήκοντα.
Στα άρθρα 17 έως 20, έχουμε την τουριστική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Για μένα θα είχαν λογική δύο επιλογές. Η πρώτη επιλογή είναι να μείνει στον ΕΟΤ, με τα επιτυχημένα προγράμματα σπουδών του παρελθόντος που παρέδιδαν άριστους επαγγελματίες ή να μεταφερθεί στο Υπουργείο Παιδείας, με αναβάθμιση και ανωτατοποίηση. Ο Πρόεδρος και ο Γενικός Γραμματέας μου επισήμαναν ότι για να γίνει η ανωτατοποίηση πρέπει να υπάρχουν 7 εξάμηνα. Έχουν αυτά τα εφτά εξάμηνα. Ξέρετε πώς; Έχουν τα έξι εξάμηνα και το έβδομο είναι η πρακτική που κάνουν, γιατί δεν έχουν διάλειμμα όπως τα άλλα Πανεπιστήμια που τον Ιούλιο και τον Αύγουστο κάθονται, εκείνοι συνεχίζουν και δουλεύουν. Στις διακοπές των Ανώτατων Ιδρυμάτων, αυτοί κάνουν την πρακτική τους εξάσκηση. Οπότε έχουν τα επτάμηνα για να ανωτατοποιηθούν, εάν και εφόσον αυτό είναι το κώλυμα, το οποίο είχε έρθει ως πρόφαση. Δεν φαίνεται να «πατάει» πουθενά ότι έχετε περάσει την επαγγελματική, τουριστική κατάρτιση το Υπουργείο.
Δεν έχουμε αντίρρηση σχετικά με το άρθρο 18 και το παρατηρητήριο τουρισμού, αρκεί να οργανωθεί όπως πρέπει. Το ίδιο ισχύει και για το άρθρο 19, διότι είναι αναγκαία η συνεργασία ανάμεσα στα Υπουργεία και στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Εάν και εφόσον οι ιαματικές πηγές δεν περάσουν στον ΤΑΥΠΕΔ, είμαστε υπέρ στον να αναγνωριστούν και να δοθούν άδειες, τις οποίες περιμένουμε από καιρό και όπως είπε η κυρία Υπουργός, μόνα τους τελευταίους μήνες έχουν αδειοδοτηθεί κάποιες. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γίνεται μια ορθολογική διαχείριση, με μακροχρόνια προοπτική που θα διασφαλίζει τον φυσικό χώρο και βέβαια την πρόσβαση σε διάφορες κοινωνικές ομάδες.
Τα άρθρα 21 και 22 αφορούν στο ξενοδοχειακό επιμελητήριο της Ελλάδος. Θα θέλαμε κι εμείς να επισημάνουμε ότι τουρισμός δεν είναι μόνο τα ξενοδοχεία, θα έπρεπε να δημιουργηθεί το τουριστικό επιμελητήριο και ίσως πρέπει να πάρετε αυτή την πρωτοβουλία. Γνωρίζουμε ότι ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας μας και θα έπρεπε να υπάρχει ένα τουριστικό επιμελητήριο, όπου θα μπορούν να εκφράζονται όλοι οι φορείς.
Στα άρθρα 23, 24, 25 και 26 δίνεται το δικαίωμα στους δήμους να εκμισθώνουν σε ιδιώτες επιπλωμένες τουριστικές κατοικίες, να αναβαθμίζονται, να διευκολύνονται οι μικρές επιχειρήσεις στα χωριά και χορηγείται το ειδικό σήμα λειτουργίας δύο κλειδιών, επίσης φροντίζει την λειτουργική ενοποίηση τουριστικών καταλυμάτων. Επειδή υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα στα μικρά χωριά, ίσως θα έπρεπε να δείτε και το ένα κλειδί, όπως είναι ξενοδοχεία πέντε αστέρων και ενός αστεριού, να είναι αντίστοιχα πέντε κλειδιά και ένα κλειδί στα μη κύρια τουριστικά καταλύματα.
Στο άρθρο 27, πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να είναι μόνο τα κύρια καταλύματα αυτά που θα έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν το 1/5 της τιμής του απλού δίκλινου δωματίου, πολλαπλασιαζόμενο με τον αριθμό των δωματίων τους για να έχουν δικαίωμα χρήσης του αιγιαλού, αλλά όλα τα ξενοδοχειακά καταλύματα.
Το άρθρο 28, δεν χρειάζεται πολλά σχόλια. Βλέπουμε ότι το άρθρο αυτό καθιστά κυρίαρχο τον Υπουργό και τον συναρμόδιο Υπουργό για όλα τα ζητήματα, από την ίδρυση και λειτουργία των επιχειρήσεων, μέχρι τις οικονομικές επιβαρύνσεις για τη νόμιμη λειτουργία τους.
Στο άρθρο 29, εξισώνετε το παράβολο για κάθε δωμάτιο σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων, με το παράβολο για ένα απλό ενοικιαζόμενο. Είναι παράδοξο. Δεσμευθήκατε ότι θα μας εξηγήσετε πώς και με ποιο τρόπο γίνεται αυτή η ρύθμιση.
Το άρθρο 34 στερείται τα έσοδα από την ΚΕΔΕ. Επί της ουσίας, ενώ με τον νόμο 3342 του 2005 ήταν 2% από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, τον αντικαθιστάται με τον παλιότερο νόμο που είναι 0,5% υπέρ της ΚΕΔΕ. Νομίζω ότι αυτό είναι λάθος. Η ΚΕΔΕ έχει επισημάνει οτι το Υπουργείο έχει έναν πολύ συγκεντρωτικό χαρακτήρα και αντί να δώσει την δυνατότητα στην τοπική αυτοδιοίκηση να δημιουργήσει μια στρατηγική για τον τουρισμό και να δημιουργήσει τουριστικούς συνεταιρισμούς, αλλά και να στηρίξει τις οικογενειακές επιχειρήσεις, δεν έχει αυτή τη δυνατότητα.
Στα επόμενα άρθρα βλέπουμε με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο, ότι αντί να αποκεντρώνει μαζεύει πάνω του όλες τις αρμοδιότητες, μέχρι τα δρομολόγια λεωφορείων, τις μισθώσεις τους, μη δίνοντας τα κίνητρα στις τοπικές κοινωνίες.
Το άρθρο 42 έρχεται να μεταβιβάσει όλες τις ευθύνες και τις αρμοδιότητες στο ΤΑΥΠΕΔ ούτως ώστε να γίνει πράξη το μνημονιακό σχέδιο εκποίησης σε ιδιώτες, κάθε κομματιού της δημόσιας περιουσίας.
Κύρια Υπουργέ, θα περιμένουμε την δεύτερη ανάγνωση, με τις διορθώσεις που θα φέρετε για να δούμε την τελική μορφή του σχεδίου νόμου. Επιφυλασσόμαστε επί των άρθρων.